Mantelzorgwoning regels in 2025

In 2025 gelden er specifieke regels voor mantelzorgwoningen in Nederland. Deze regels bepalen alles: van de maximale afmetingen (100m² en 5 meter hoog) tot de exacte locatie op uw perceel (alleen op het achtererf). Door de Omgevingswet hebben gemeenten meer eigen regie gekregen over deze regelgeving. Voordat u een mantelzorgwoning plaatst of bouwt, is het daarom essentieel om de actuele voorschriften in uw gemeente te kennen. Deze gids helpt u stap voor stap door het proces.

Update: 3 maart 2025 Door: Tom van Concuro

Sinds de invoering van de Omgevingswet zijn de regels voor mantelzorgwoningen aangepast. Deze gids helpt u stap voor stap door de regelgeving van 2025.

Naar Gratis Perceel Check

Wat is een mantelzorgwoning?

Een mantelzorgwoning is een zelfstandige woonruimte op het terrein van een bestaande woning, specifiek bedoeld voor:

Iemand die zorg nodig heeft (in de mantelzorgwoning, terwijl de mantelzorger in het hoofdhuis woont)
Een mantelzorger (in de mantelzorgwoning, terwijl de zorgbehoevende in het hoofdhuis woont)

Belangrijkste regels voor mantelzorgwoningen in 2025

Vergunningsvrij bouwen - Basisvoorwaarden

De mantelzorgwoning mag zonder omgevingsvergunning worden geplaatst op eigen terrein
De woning mag alleen op het achtererf worden geplaatst
Maximale hoogte: 5 meter
Maximale oppervlakte: 100 vierkante meter
De plaatsing moet voldoen aan de voorwaarden van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl)
Na beëindiging van de mantelzorg mag het gebouw niet als zelfstandige woonruimte blijven bestaan

Lokale regelgeving - Let op!

Informeer altijd bij uw gemeente naar de specifieke regels in uw omgevingsplan
Gemeenten hebben sinds de Omgevingswet meer eigen regie
Sommige gemeenten hebben aanvullende eisen op gebied van:
- Duurzaamheid
- Parkeervoorzieningen
- Maximale bebouwing van het perceel

Wanneer is wél een vergunning nodig?

U heeft altijd een omgevingsvergunning nodig als:

U in een beschermd stads- of dorpsgezicht woont
Uw woning een monument is
De mantelzorgwoning groter wordt dan 100 vierkante meter
U de woning na de mantelzorgperiode als zelfstandige woonruimte wilt behouden

Mogelijkheden voor mantelzorgwoningen

Er zijn verschillende opties om een mantelzorgwoning te realiseren:

Tijdelijke unit in de tuin plaatsen
- Prefab of modulaire units
- Energieneutrale zorgwoningen
- Verplaatsbare units (vooral praktisch voor buitengebied)
Bestaand bijgebouw ombouwen
- Garage of schuur verbouwen
- Tuinhuis aanpassen
Permanente aanbouw realiseren
- Duurzame aanbouw aan bestaande woning
- Na mantelzorg om te vormen tot bijgebouw

Pre-mantelzorgwoning (Toekomstige zorgbehoefte)

Als u anticipeert op toekomstige zorgbehoefte:

Dien een voorbereidend verzoek in bij uw gemeente
De leeftijdsgrens (67 jaar) is flexibeler geworden in 2025
Er moet een duidelijke onderbouwing zijn van de toekomstige zorgbehoefte
Er moet een aantoonbare familie- of sociale relatie bestaan tussen aanvrager en grondeigenaar